مفتول گالوانیزه چیست؟
ساخت سیم مفتول گالوانیزه فرایندی است که فولاد عاری از اکسید در وان مذاب روی غوطه ور شده و در نتیجه آن پوشش چسبنده و محافظی از فلز روی تشکیل می شود این پوشش شامل لایه های آلیاژی است که به مقاومت در مقابل خوردگی فلز پایه کمک می کند.
محافظت در مقابل خوردگی فلز پایه به دو شیوه صورت می گیرد. یکی محافظت در مقابل هوای اتمسفر و دیگری حفاظت کاتدی فلز روی و دلیل آن الکترو نگاتیو بودن فلز روی نسبت با آهن یا فولاد است.
سیم مفتول گالوانیزه
این سیم های مفتول به دو دسته تقسیم می شوند:
- مفتول گالوانیزه سرد
- مفتول گالوانیزه گرم
مفتول گالوانیزه سرد
در روش تولید گالوانیزه سرد، فلز روی با سیستم آبکاری با برق – الکترولیز- روی سیم می نشیند. در نتیجه ضخامت روی کم می باشد و چندان در مقابل رطوبت مقاوم نیست. در نوع گرم ضخامت روی بیشتر است و در نتیجه دیرتر زنگ می زند.
فرآیند تولید مفتول گالوانیزه سرد
در روش گالوانیزه سرد، بعد از تمیزکاری و اکسید زدایی مفتول سیاه توسط اعمال جریال الکتریکی و با فرآیند الکترولیزر لایه ای بر روی آن قرار می گیرد. این لایه بنا لایه گالوانیزه سرد بوده که در مقایسه با روش گرم بسیار نازکتر می باشد. این فرآیند ضمن مقاوم نمودن مفتول در برابر رطوبت و شکستگی، آن را منعطف نیز می سازد. اين عمل با هدف جلوگيري از خوردگي فلز پايه (فولاد) و زنگ زدگي آن انجام مي‌شود.
مفتول گالوانیزه به روش سرد معمولاً با قطر ۰.۵ تا ۶ میلیمتر و به دو شکل کلاف و شاخه تولید شده و تركيبات شيميايي و خواص مكانيكي آن ها تابع ميلگردي است كه از آن توليد شده است. با توجه به اين كه در تولید مفتول گالوانيزه از مفتول سیاه استفاده می شود بنابراین بسيار نرم بوده و درصد ازدياد طولي آن و همچنین مقاومت آن در مقابل خمش و پيچش افزایش می یابد.
مفتول گالوانیزه گرم
مفتول گالوانیزه گرم یا مفتول سفید که در انگلیسی Hot Dipped Golvanized Wire نیز نامیده می شود ، نوعی از مفتول گالوانیزه است که از طریق گالوانیزاسیون داغ ، مفتول سیاه ( فولاد ST 37 ) حرارت داده شده و روکش دهی می شود .
مفتول گالوانیزه گرم در واقع مفتول سیاه حرارت داده شده ( آنیل شده ) ای است که در اثر حرارت ، کرین آن به حداقل ممکن رسیده ، بسیار نرم و نفوذپذر شده است . آنگاه به واسطه غوطه وری در وان مذاب روی به صورت کاملاً عمقی و زیبا روکش دهی می شود .
دارا بودن سطح صاف و یکدست و نرمی بالا از ویژگی های منحصر به فرد این محصول است . قابلیت خم شدن و پیچیده شدن بالای آن سبب می گردد که در محصولات بافتی نظیر انواع توری حصاری ، گابیون ، سیم خاردار ، توری مرغی و … مورد استفاده قرار بگیرد .
مراحل اجرای گالوانیزه گرم
- آماده سازی مفتول سیاه جهت گالوانیزاسیون که هم می توان آن ها را در کوره آنیل حرارت داد و نرم کرد یا به صورت کوره در خط این کار را انجام داد. این عمل در دمای ۸۰۰ الی ۹۰۰ درجه فارنهایت انجام می شود و به آن بازپخت نیز گفته می شود .
- اکسید زدایی به واسطه عبور مفتول سیاه حرارت دهی شده از وان اسید ( اسید شور شدن )
- عبور از کوره مذاب روی و پس از آن برداشتن روی اضافی از سطح مفتول
- سیستم خنک کننده که به وسیله آب و هوا انجام می شود
- سیستم جمع کن که به یکی از سه حالت عمومی معمولی ، عمومی پروانه ای و بغل ریز افقی انجام می شود .
در فرآیند گالوانیزه گرم چه اتفاقی می افتد ؟
گالوانیزاسیون داغ یک فرآیند پوشش دهی آهن و فولاد به وسیله ی روی است . در این پروسه آلیاژهای پایه را در دمای حدود ۸۴۰ درجه فارنهایت ( ۴۵۰ درجه سانتیگراد ) از وان مذاب روی عبور می دهند . هنگامی که مفتول ها از وان مذاب خارج می شوند ، روی خالص ( Zn ) با اکسیژن هوا ( O2 ) واکنش داده و تشکیل زینک اکساید می دهد که آن نیز در واکنشی که با دی اکسید کربن ( Co2 ) تشکیل ماده خاکستری رنگ کربنات روی ( ZnCo3 ) می دهد که یک ماده قوی که از فولاد در برابر خوردگی و زنگ زدگی محافظت می کند . این لایه محافظ که سطح فولاد را به طور عمقی و کامل پوشش می دهد و به عنوان یک سیستم محافظ و مانع بین فولاد و هوا قرار می گیرد و از تاثیر عوامل خورنده جوی بر فولاد جلوگیری می کند .
فلز روی در مقایسه با فولاد، الکتروپوزیتیو است؛ این خاصیت فوق العاده در زمان هایی که پوشش گالوانیزه آسیب می بیند و فولاد در معرض هوا قرار می گیرد ، فلز روی از طریق حفاظت کاتدی همچنان می تواند از فولاد در برابر خوردگی محافظت کند.
نکات قابل ذکر در این زمینه :
۱- می توان با افزودن آلومینیوم به روی مقاومت خوردگی آن را بالا برد .
۲- میزان کربن موجود در فولاد اولیه تعیین کننده میزان نرمی محصول نهایی است .
۳- نکته مهم در این زمینه نرمی و یکدست بودن محصول در طول کلاف است .
۴- ضروری است که مفتول ها به بالاترین سطح از مقاومت برسند تا بیشترین بهره وری و حداکثر عمر مفید را به کاربران خود بدهند .
۵- چندین رشته مفتول به موازات و به صورت خطی از وان روی عبور می کنند .
۶- فاصله ای که مفتول ها ، در وان مذاب روی طی می کنند ، محدود و کم است و این مساله به این دلیل است که مفتول گالوانیزه گرم نهایی بتواند به آسانی خم شود تا بتوان از آن در تولید توری حصاری و سیم خاردار استفاده کرد .
۷- مفتول های گالوانیزه گرم در دو نوع پرکربن ( سفت و مقاوم در برابر خمیدگی ) و کم کربن ( نرم و دارای قابلیت خمیدگی ) موجود است و این باعث می شود که استحکام کششی آن بی حد و حصر باشد که امکان تولید این مفتول ها در طیف وسیعی از فرمت ها وجود دارد .
خصوصیات مفتول گالوانیزه گرم :
- سازگار با تمام مناطق جغرافیایی و شرایط آب و هوایی
- مقاومت بالا در برابر نم ، رطوبت و اکسید شدن ( زنگ زدگی )
- مقاومت در برابر ساییدگی و پیچیده شدن
- در دسترس بودن برای همه افراد
- مقرون به صرفه اقتصادی
- نگهداری و نصب راحت
- طول عمر بسیار بالا ( بیش از ۵۰ سال ) در شرایط سخت آب و هوایی
- دوام و ماندگاری بیش از ۷۰ سال در مناطق خوش آب و هوا ( غیر دریایی و غیر صنعتی )
- دارای سطحی صاف ، صیغلی و براق
مشخصات فنی مفتول گالوانیزه گرم :
- تولید در قطرهای ۲ الی ۴ میلیمتری
- کلاف های تولیدی بین ۵۰ الی ۷۰ کیلویی تولید می شود که بنا به درخواست مشتری قابل تغییر است
- متریال : فولاد کربن بالا ، سیم فولادی ملایم
- روکش روی : ۱۰ – ۲۵ g/m2
- استحکام کششی : ۴۰ – ۸۵ Kg/mm2
- استاندارد : A411-08 , ASTMB498 , ISO 7989-2
انواع سیم مفتول گالوانیزه :
– سیم نمره ۱۰: ضخامت آن ۳ میلیمتر است. بسته های آن ۵۰ کیلوگرم وزن دارند.
-سیم نمره ۱۲: ضخامت آن ۲/۵ میلیمتر است.بسته های آن ۲۵ و ۵۰ کیلوگرمی می باشند.
-سیم نمره ۱۴: ضخامت آن ۲ میلیمتر است.
-سیم نمره۱۶: سیم نمره ۱/۵= سیم اسکوپ: ضخامت آن ۱/۵ میلیمتر است.بسته های آن ۲۵کیلوگرم وزن دارند.
-سیم نمره۱۸: سیم رابیتس بندی: پر مصرف ترین سیم مفتول گالوانیزه است. ضخامت آن ۱/۲ میلیمتر است.
این نوع سیم چون برای رابیتس بندی استفاده می شود به آن سیم رابیتس بندی نیز می گویند.
-سیم نمره۲۰: سیم عایق بندی: پر مصرف ترین سیم مفتول گالوانیزه بعد از سیم مفتول نمره ۱۸ می باشد.سیم مورد استفاده گل فروش ها و سیم عایق کاری موتور خانه ها می باشد. ضخامت آن ۰/۹ میلیمتر است.
-سیم نمره۲۲: سیم دستگاه جاروسازی: ضخامت آن ۰/۰۷ میلیمتر است. نرمی در این سیم از اهمیت بسزایی برخوردار است.یک سر بودن کلاف سیم و ضخامت مناسب و یکنواخت از دیگر فاکتور های مهم در این سیم می باشد.
-سیم نمره۲۳ : ضخامت آن ۰/۰۶ میلیمتر است.
-سیم نمره۲۴ : ضخامت آن حدود ۰/۵۵ تا ۰/۵۶ میلیمتر است.
-سیم نمره۲۵ : ضخامت آن حدود ۰/۵ میلیمتر است.
-سیم نمره۲۶ : ضخامت آن حدود۰/۴۸ میلیمتر است.
مفتول گالوانیزه ایرانی
مفتول گالوانیزه ایرانی دوام بیشتری در برابر رطوبت و اکسیده شدن دارا می باشد و هر چه کیفیت تولید نوع مفتول بالاتر باشد استقامت آن در برابر رطوبت و زنگ زدگی بیشتر می شود. از طرفی نوع ایرانی ایرادی که دارد وزن کلاف های آن با همدیگر کمی فرق دارد و همچنین در قطر سیم تلرانس یا تغیر قطر دیده می شود.
مفتول گالوانیزه چینی
مفتول گالوانیزه چینی به نسبت نوع ایرانی آن در برابر زنگ زدگی و رطوبت استقامت کمتری دارد و زود تر دچار اکسیده شدن می شود. از طرفی برتری هایی نسبت به نوع ایرانی دارد؛ از جمله نداشتن تلرانس و تغیر قطر در نقاط مختلف کلاف مفتول می باشد که در بعضی مصارف این مسئله مهم می باشد.مزیت بعدی که می توان به آن اشاره کرد انعطاف پذیری می باشد که نوع ایرانی آن دارای انعطاف پذیری کمتری می باشد. اخربن برتری ابن نوع مفتول ها، هم وزن بودن کلاف ها می باشد.
مزیت نوع چینی یکنواختی ضخامت و نرمی مفتول و وزن یکسان کلاف ها می باشد. مزیت نوع ایرانی میزان مقاومت در مقابل زنگ زدگی است؛ بویژه اگر توسط کارخانه های شناخته شده تولید شده باشد، به مراتب بهتر از نوع گرم چینی است. گرم بودن در مفتول های ضخیم مهم تر از مفتول های نازک است.
شرکت فولکا ، تولید کننده انواع مفتول و توری با بهترین کیفیت، یکی از بهترین شرکت ها در صنایع مفتول و فولاد است.