گالوانیزه چیست؟ معرفی انواع گالوانیزه

فلزات در زندگی روزمره ما نقش بسیار مهمی دارند. از ساخت و ساز و صنعت خودرو گرفته تا لوازم خانگی و تجهیزات کشاورزی، فلزات در همه جا یافت می‌شوند. اما یکی از مشکلاتی که فلزات دارند، تمایل آن‌ها به خوردگی و زنگ‌زدگی است. خوردگی می‌تواند باعث آسیب به فلز، کاهش عمر مفید آن و حتی ایجاد خطر برای سلامتی انسان شود. در اینجاست که فرآیندی به نام گالوانیزه شکل گرفت تا از این دسته از مشکلات جلوگیری شود. با ما همراه باشید تا به تعریف گالوانیزه و انواع آن بپردازیم.

گالوانیزه چیست؟

گالوانیزه برای اولین بار در سال 1780 توسط دانشمند ایتالیایی، لوییجی گالوانی، کشف شد. گالوانی در آزمایش‌های خود مشاهده کرد که عبور جریان الکتریسیته از طریق محلول الکترولیت روی، باعث رسوب فلز روی بر روی سطح فلزات دیگر می‌شود.

گالوانیزه فرآیندی برای محافظت از فلزات در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی است. در این روش، فلز پایه با یک لایه از فلز روی پوشیده می‌شود. روی به دلیل خاصیت ضد خوردگی که دارد، می‌تواند از فلز پایه در برابر عوامل خورنده مانند رطوبت، اکسیژن و اسیدها محافظت کند.

انواع گالوانیزه

این فرآیند به طرق مختلفی انجام می‌شود؛ پس با ما همراه باشید تا انواع گالوانیزه را با هم بررسی کنیم.

گالوانیزه گرم

گالوانیزه گرم فرآیندی متداول برای محافظت از فلزات در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی است. در این روش، قطعات فلزی پس از طی مراحل آماده‌سازی، در حمام مذاب روی غوطه‌ور می‌شوند. دمای حمام مذاب روی حدود 450 درجه سانتی‌گراد است. در این فرآیند، روی با آهن واکنش داده و یک لایه آلیاژی به نام “فلز روی-آهن” تشکیل می‌دهد. این لایه، پوششی محافظ و مقاوم در برابر خوردگی ایجاد می‌کند.

مزایای گالوانیزه گرم:

• مقاومت بالا در برابر خوردگی: پوشش گالوانیزه گرم به طور کامل سطح فلز را پوشانده و از آن در برابر رطوبت، اکسیژن و سایر عوامل خورنده محافظت می‌کند.
• طول عمر بالا: عمر مفید پوشش گالوانیزه گرم می‌تواند تا چند دهه باشد.
• قابلیت تعمیر: در صورت آسیب دیدن پوشش گالوانیزه گرم، می‌توان آن را به راحتی تعمیر کرد.
• مقرون به صرفه بودن: گالوانیزه گرم روشی مقرون به صرفه برای محافظت از فلزات در برابر خوردگی است.

مراحل گالوانیزه گرم:

1. آماده‌سازی: در این مرحله، سطح فلز از هرگونه آلودگی، چربی و زنگ‌زدگی پاک می‌شود.
2. اسیدشویی: برای ایجاد پیوند مناسب بین فلز پایه و روی، قطعات فلزی در اسید کلریدریک غوطه‌ور می‌شوند.
3. گالوانیزاسیون: قطعات فلزی در حمام مذاب روی غوطه‌ور می‌شوند.
4. خنک‌کاری: پس از غوطه‌ور شدن در حمام مذاب روی، قطعات فلزی به آرامی خنک می‌شوند.
5. بازرسی: در نهایت، کیفیت پوشش گالوانیزه گرم بررسی می‌شود.

کاربردهای گالوانیزه گرم:

• صنعت ساخت و ساز: برای محافظت از تیرآهن، میلگرد، لوله‌ها، اتصالات و سایر مصالح فلزی مانند مفتول گالوانیزه در برابر خوردگی
• صنعت خودرو: برای محافظت از بدنه خودرو، قطعات موتور و سایر اجزای فلزی
• صنعت برق: برای محافظت از دکل‌های برق، خطوط انتقال برق و سایر تجهیزات الکتریکی
• صنعت کشاورزی: برای محافظت از تجهیزات کشاورزی، مانند ماشین‌آلات، لوله‌ها و سازه‌ها

نکات مهم در مورد گالوانیزه گرم:

• ضخامت پوشش گالوانیزه گرم از عوامل مهم در تعیین عمر مفید آن است.
• پوشش گالوانیزه گرم می‌تواند در برابر برخی از مواد شیمیایی و اسیدها آسیب‌پذیر باشد.
• گالوانیزه گرم می‌تواند در محیط‌های آلوده و مرطوب به مرور زمان دچار خوردگی شود.

گالوانیزه سرد

گالوانیزه سرد روشی مناسب برای محافظت از فلزات در برابر خوردگی است. این روش برای سطوحی که با گالوانیزه گرم قابل پوشش نیستند، مانند سطوح داخلی لوله‌ها، و برای قطعات فلزی کوچک مناسب است. اگر به دنبال روشی ارزان و سریع برای محافظت از فلزات خود هستید، گالوانیزه سرد می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. در این روش، به جای غوطه‌ور شدن در حمام مذاب روی، از محلول الکترولیتی یا اسپری روی برای ایجاد یک لایه محافظ روی سطح فلز استفاده می‌شود.

مزایای گالوانیزه سرد:

• آسانی اجرا: گالوانیزه سرد به راحتی و بدون نیاز به تجهیزات خاص قابل انجام است.
• سرعت: فرآیند گالوانیزه سرد به سرعت انجام می‌شود.
• قابلیت استفاده برای سطوح بزرگ: گالوانیزه سرد را می‌توان برای سطوح بزرگ و قطعاتی که نمی‌توان آن‌ها را در حمام مذاب غوطه‌ور کرد، مانند لوله‌ها و اتصالات، استفاده کرد.
• تنوع رنگی: گالوانیزه سرد در رنگ‌های مختلف موجود است.

مراحل گالوانیزه سرد:

1. آماده‌سازی: در این مرحله، سطح فلز از هرگونه آلودگی، چربی و زنگ‌زدگی پاک می‌شود.
2. اعمال پوشش: محلول الکترولیتی یا اسپری روی بر روی سطح فلز اعمال می‌شود.
3. خشک شدن: پس از اعمال پوشش، فلز به طور کامل خشک می‌شود.

کاربردهای گالوانیزه سرد:

• محافظت از قطعات فلزی کوچک: پیچ و مهره، لوله‌های کوچک، و سایر قطعات فلزی کوچک
• محافظت از سطوح بزرگ: مانند سقف‌ها، سوله‌ها، و سازه‌های فلزی
• تعمیرات: برای ترمیم پوشش گالوانیزه گرم آسیب‌دیده
• محافظت از فلزات در محیط‌های داخلی: گالوانیزه سرد برای استفاده در محیط‌های داخلی مناسب‌تر است، زیرا در برابر اشعه UV خورشید مقاوم نیست.

نکات مهم در مورد گالوانیزه سرد:

• ضخامت پوشش گالوانیزه سرد از گالوانیزه گرم کمتر است.
• عمر مفید پوشش گالوانیزه سرد به ضخامت آن و شرایط محیطی بستگی دارد.
• گالوانیزه سرد در برابر برخی از مواد شیمیایی و اسیدها آسیب‌پذیر است.

تفاوت گالوانیزه سرد و گرم

همانطور که تا به اینجا متوجه شدیم، این روش به دو نوع کلی گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد تقسیم می‌شود. هر دو روش مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بین آن‌ها به عوامل مختلفی بستگی دارد.

تفاوت در ضخامت پوشش:

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های گالوانیزه گرم و سرد، ضخامت پوشش آن‌ها است. ضخامت پوشش گالوانیزه گرم به طور متوسط بین 80 تا 120 میکرون است، در حالی که ضخامت پوشش گالوانیزه سرد بین 25 تا 50 میکرون است. به همین دلیل، گالوانیزه گرم مقاومت و عمر مفید بیشتری نسبت به گالوانیزه سرد دارد.

تفاوت در فرآیند:

گالوانیزه گرم فرآیندی پیچیده‌تر و زمان‌برتر است. در این روش، قطعات فلزی در حمام مذاب روی غوطه‌ور می‌شوند. در حالی که گالوانیزه سرد فرآیندی ساده‌تر و سریع‌تر است. در این روش، با استفاده از محلول الکترولیتی یا اسپری روی، یک لایه نازک از روی بر روی سطح فلز ایجاد می‌شود.

تفاوت در هزینه:

گالوانیزه گرم به دلیل ضخامت بیشتر پوشش و فرآیند پیچیده‌تر، هزینه بیشتری نسبت به گالوانیزه سرد دارد.

تفاوت در کاربرد:

گالوانیزه گرم برای سطوح کوچک و بزرگ، مانند تیرآهن، میلگرد، لوله‌ها، اتصالات، و سازه‌های فلزی، مناسب است. در حالی که گالوانیزه سرد برای سطوح بزرگ و قطعاتی که نمی‌توان آن‌ها را در حمام مذاب غوطه‌ور کرد، مانند لوله‌ها و اتصالات، مناسب‌تر است.

تفاوت در مقاومت:

گالوانیزه گرم مقاومت بیشتری در برابر خوردگی، سایش، و مواد شیمیایی دارد. در حالی که گالوانیزه سرد مقاومت کمتری در برابر این عوامل دارد.

تفاوت در عمر مفید:

عمر مفید گالوانیزه گرم به طور متوسط بین 20 تا 50 سال است، در حالی که عمر مفید گالوانیزه سرد بین 5 تا 10 سال است.

در جدول زیر تنها با یک نگاه می‌توانید تفاوت این دو روش گالوانیزه را مقایسه نمایید.

جمع‌بندی

در این نوشتار به تعریف فرآیند گالوانیزه کردن فلزات پرداختیم تا بدانید که این فرآیند به چه روش‌هایی انجام می‌شود. سپس با بررسی گالوانیزه سرد و کمک به شما آموختیم که در هنگام انتخاب، کدام روش برای شما بهینه‌تر خواهد بود. در صورت وجود هرگونه سوال، در بخش نظرات همین صفحه با ما در ارتباط باشید تا کارشناسان مجموعه فولکا در اسرع وقت پاسخگوی شما عزیزان باشند.